021-41571 Info@shadisafar.com
مسجد آبی یکی از مساجد معروف استانبول است که میان مردم جایگاه خاصی دارد. روایت ساخت این مسجد به قرن 17 و زمان امپراطوری عثمانی باز می‌گردد، زمانی که سلطان احمد اول تصمیم گرفت تا مجموعه‌ای بسازد که مسلمانان بتوانند در آن راز و نیاز کنند.
در همان زمان سلطان احمد یکم دستور داد که این مسجد باید از هر لحاظ برتر از مسجد ایاصوفیه باشد تا بتواند به خوبی توانایی معماران را نسبت به معماران ایاصوفیه، به نمایش بگذارد و برتری آنها را اثبات کند. در واقع این دو مسجد درست روبه‌روی هم و در میدان اصلی استانبول واقع شدهاند.
ساخت این مسجد ۷ سال طول کشید که سال‌های زیادی ازامپراطوری سلطان احمد یکم را در برمی‌گیرد چرا که وی در 14 سالگی به سلطنت رسید و در سن ۲۷ سالگی، یک سال پس از تکمیل شدن ساخت مسجد، درگذشت. پیکر او را در محوطه مسجد به خاک سپردند و شما می‌توانید هنگام بازدید از مسجد از مقبره سلطان احمد اول هم دیدن کنید.
معماری مسجد آبی استانبول توسط یکی از شاگردان معمار سینان، به نام صدفکار مهمت آقا صورت‌گرفته است. البته در ساخت این مسجدی اشتباهی به وجود آمد که باعث شد یک مناره بیشتر از سایر مساجد داشته باشد. داستان ازاین‌قرار است که در زبان ترکی واژه “Altin” به معنی طلا و “Alti” به معنی عدد شش است. تلفظ این دو واژه بسیار نزدیک به هم است به‌طوری که تمایز آنها کار آسانی نیست.
نقل شده است که سلطان احمد دستور ساخت مناره‌های طلایی را به معماران می‌دهد؛ اما معمار منظور پادشاه را اشتباه متوجه شده و شش مناره برای این مسجد می‌سازد. از قضا یکی از عوامل زیبایی معماری مسجد آبی استانبول هم وجود ۶ مناره آن است که بر شکوه آن افزوده است. نکته جالب دیگری که در مورد معماری این مسجد وجود دارد استفاده از رنگ آبی و فیروزه‌ای در مناره‌ها و کاشی‌ها است که موجب شد تا مسجد سلطان احمد به نام مسجد آبی شناخته شود.
یکی از مواردی هم که بد نیست بدانید این است که در همان هنگام امپراطوری عثمانی، در این مسجد بناها و امکانات زیادی مانند مدرسه، حمام، مسافرخانه و بیمارستان وجود داشت که متاسفانه اکثر آنها در قرن نوزدهم از بین رفتند. معماری این مسجد متفاوت‌تر سایر مساجد است، در واقع مسجد آبی استانبول به شکل مکعبی و از یک گنبد اصلی و ۸ گنبد فرعی ساخته شده که گنبدها دارای شیب ملایم و چشم‌نواز به سمت پایین هستند. سقف بلند این مسجد دارای 20 هزار کاشی با طرح گل و نقش‌های ایرانی است. علاوه بر این، درون مسجد چلچراغ‌های رنگی و خطاطی‌هایی از آیات قرآن وجود دارند.
در نمای بیرونی ساختمان هم شاهد حیاطی بزرگ در مرکز مسجد هستیم که درب‌های ورودی زیادی هم دارد. این حیاط داخلی کمی از سطح زمین بالاتر است و در ساخت آن از سنگ مرمر استفاده شده است. اطراف حیاط توسط دیوار و ایوان پوشیده شده و در مرکز آن هم فواره‌ای بزرگ قرار دارد. تمام عواملی که در بخش گفتیم دست‌به‌دست هم دادند تا الان ما بتوانیم معماری عثمانی را به بهترین شکل ممکن در مسجد سلطان احمد استانبول مشاهده کنیم. اگر شما هم به دنبال مکانی متفاوت با معماری زیبا هستید پیشنهاد می‌کنیم حتما به این مسجد سری بزنید.
مسجد آبی استانبول به‌عنوان یکی از بناهای تاریخی زیبا دارای بخش‌های مختلفی است که قصد داریم به معرفی آنها بپردازیم تا همین آشنایی اولیه قدمی مثبت برای تصمیم‌گیری شما جهت بازدید از این مسجد باشد.
همان‌طور که پیش‌تر گفتیم در این مسجد ورودی‌های مختلف و زیادی وجود دارد؛ اما اصلی‌ترین آنها در قسمت شمال غربی بنا واقع شده است. در قسمت بالایی این ورودی باشکوه زنجیره‌های آهنی برجسته‌ای آویزان شدهاند. شاید این موضوع برایتان عجیب باشد؛ اما صبر کنید تا با داستان آن رودررو شوید.
از زمان حکومت سلطان احمد یکم، حاکم اجازه داشت با اسب هم وارد مسجد شود؛ اما ازآنجایی‌که مسجد همیشه مکانی بوده که حفظ حرمت و تواضع در برابر خداوند در آن شایسته بوده است، آویزان کردن این زنجیرهای آهنی موجب شد تا اشخاص به هنگام ورود سر خود را کمی خم کنند. با گذشتن از زیر این طاق بلند می‌توانید به حیاط مسجد بروید. از ورودی اصلی که بگذریم بهتر است با دیگر ورودی‌ها هم آشنا شوید. اگر شما در میدان سلطان احمد قرار داشته باشید و بخواهید وارد حیاط مسجد شوید، سه ورودی مختلف برای انتخاب دارید که به میدان راه دارند. علاوه بر این در بخش شمال شرقی مجموعه نیز سه ورودی دیگر وجود دارد که از طریق آنها می‌توانید به‌راحتی به بازدید سایر نقاط مسجد بروید.
بعد از گذشتن از ورودی‌ها به حیاط اصلی مسجد می‌رسیم که دارای یک آبخوری ۶ ضلعی مسقف در وسط و وضوخانه‌هایی در دو طرف است. این آبخوری‌ها از ستون‌های مرمری و گنبدی زیبا ساخته شدهاند که بسیار چشم‌نواز هستند. همچنین رواق‌هایی زیبا با معماری مشابه هم در سراسر حیاط قرار دارند که بالای هر کدام از آنها نیز گنبدی قرار گرفته است. همه این عوامل دست‌به‌دست هم داده تا حیاطی منحصربه‌فرد در مسجد آبی استانبول پدید بیاید.
همان‌طور که گفتیم این مسجد 6 مناره داره که چهار عدد از آنها در چهارگوش بنای طرح مکعبی مسجد و دو عدد دیگر در میان آنها واقع شدهاند. ظاهر این مناره‌ها به صورت ستونی شکل و مدادی بوده و در آنها پلکانی جهت بالا رفتن موذن برای اعلام وقت نماز قرار دارد. در 4 مناره 3 بالکن قرار دارد و در 2 مناره دیگر هم 2 بالکن دیگر را شاهد خواهید بود.
شاید یکی از مهم‌ترین بخش‌های مسجد شبستان باشد. شبستانی که در مسجد سلطان احمد استانبول با معماری هنرمندانه ساخته شده و ستون‌های باشکوه آن به همراه کاشی‌کاری و پنجره‌های سنگی جلوه‌ای ویژه به آنجا داده است. این شبستان بی‌نظیر و مستطیل‌شکل در زیر گنبد بزرگ و اصلی مسجد قرار دارد که به دلیل فضای وسیعی که دارد از بهترین تزیینات هم در آن استفاده شده است.
از دیگر زیبایی‌های شبستان مسجد آبی استانبول می‌توانیم به سقف آن اشاره کنیم. در این سقف یک گنبد با ۲۸ پنجره در وسط قرار گرفته و در اطراف آن چهار نیم‌گنبد با ۱۴ پنجره به چشم می‌خورد که از تزیینات مختلفی برخوردارند.
در جوار مسجد آبی یک مدرسه ابتدایی وجود دارد که در تلاش برای حفظ تاریخ و فرهنگ این مسجد است. این مدرسه وظیفه‌ی ارائه اطلاعات جامع درباره‌ی مسجد آبی را به بازدیدکنندگان دارد، اطلاعاتی در مورد طراحی، ساختار، نقش‌های فرهنگی و تاریخی این مکان. در واقع مدرسه ابتدایی به‌عنوان یک منبع آموزشی و اطلاعاتی، نقش مهمی برای علاقه‌مند کردن گردشگران به تاریخ و فرهنگ مسجد ایفا می‌کند.
چیزی که زیاد در مسجد سلطان احمد استانبول با آن رودررو خواهید شد خوشنویسی‌هایی چشم‌نواز از آیات قرآنی است. این هنر زیبا علاوه بر اینکه مفهوم دینی مسجد آبی را تقویت می‌کند، جلوه بصری زیبایی هم به آن بخشیده است که از دیدن آن لذت خواهید برد. در کنار این خوشنویسی‌ها، لوح‌هایی از قرن هفدهم نیز در ارتفاعات مختلف مسجد یافت می‌شوند که با نام‌های پادشاهان عثمانی یا آیات قرآنی تزئین شدهاند که به‌عنوان نمادهایی از قدرت و تاریخ امپراتوری عثمانی به شمار می‌روند. از سوی دیگر آثار خوشنویسی شده در مسجد آبی نمایانگر تاثیرات عمیق هنر و ادبیات بر فرهنگ ترکیه است.
از همان ابتدا برای مسجد آبی استانبول فرش‌هایی با طرح‌ها و نقش‌های مختلف بافته شد تا به‌خوبی نمایانگر فرهنگ و هنر زمان خود باشد و جلوه ویژه‌ای به مسجد بدهد. البته در طول سال‌ها این فرش‌ها قدیمی و با فرش‌هایی جدید با طرحی نوین جایگزین شدند.
قطعا تا اینجا متوجه شده‌اید که زیبایی بصری یکی از دلایل خاص بودن مسجد آبی استانبول برای گردشگران است. حالا باید بدانید که بخشی از این زیبایی مدیون چندین هزار قطعه کاشی قدیمی است که در بخش بالایی مسجد دیده می‌شود. این کاشی‌های قدیمی دست‌ساز با طرح‌های مختلف مانند گل لاله، گل رز، میوه‌های گوناگون، درخت سرو و … به‌نوعی نمادی از بهشت محسوب می‌گردند که طیف رنگی متشکل از رنگ‌های فیروزه‌ای، آبی و سبز داشته و نگاه هر بیننده‌ای را میخکوب می‌کنند.
در قسمت جنوب شرقی مسجد، غرفه پادشاهی را مشاهده خواهید کرد که بخشی مجزا برای ورود سلطان احمد با اسب بود. این بخش که چشم‌انداز زیبایی هم به تنگه بسفر دارد، به یک ایوان متصل شده است و از یک طاق سرپوشیده و دو طاق مجزا ساخته شد تا پادشاه در آنجا استراحت کند. این غرفه یک چهارچوب با ۱۰ ستون مرمر و یک محراب مخصوص با کنده‌کاری‌ها و آیه‌های قرآن طلاکاری شده دارد و شبیه قسمت‌های دیگر مسجد است.
برای رفتن به مسجد سلطان احمد یا همان مسجد آبی استانبول راه‌های زیادی وجود دارد و ازآنجایی‌که این مسجد تقریبا در مرکز شهر قرار گرفته است دسترسی به آن توسط هر وسیله‌ای راحت است. شما می‌توانید با سوارشدن به تراموا به مسجد بروید. مسجد آبی در نزدیکی میدان تکسیم قرار دارد و اگر قصد دارید از میدان تکسیم به مسجد آبی بروید می‌توانید سوار تراموا ایستگاه دانشکده هنر معمار سینان به باغجیلار شوید و در ایستگاه سلطـان احمد پیاده شده و با کمی پیاده‌روی به مسجد سلطان احمد برسید. همچنین می‌توانید سوار مترو میدان تکسیم به ینی کاپی شوید و در ایستگاه وزنه جیلر پیاده شده و از آنجا خود را به ایستگاه تراموا لاله‌لی برسانید و سوار تراموا شده و در ایستگاه سلطان احمد پیاده شوید.
مسجد آبی استانبول در منطقه‌ای توریستی قرار دارد که در اطراف آن جاهای دیدنی دیگری هم وجود دارد و می‌توانید از دیدن آنها هم لذت ببرید. از جمله این مکان‌ها می‌توانیم به موزه باستان‌شناسی استانبول، پارک گلخانه، کاخ توپکاپی، موزه هنر اسلامی و مسجد ایاصوفیه اشاره کنیم. پیشنهاد می‌کنیم که اگر قصد بازدید از مسجد سلطان احمد استانبول را دارید بهتر است به این نکات توجه کنید:
• بهترین ساعت بازدید از مسجد ساعات اولیه صبح است چرا که باید بدانید در زمان برگزاری نماز در این مسجد، بازدید به مدت 90 دقیقه تعطیل خواهد شد.
• بازدید از این شاهکار معماری رایگان است و نیاز به تهیه بلیط ندارید.
• هنگام بازدید از مسجد آبی استانبول اگر قصد عکاسی دارید حتما فلش دوربین خود را خاموش کنید تا به آثار تاریخی صدمه نزنید.
بدون شک بازدید از مسجد آبی استانبول(مسجد سلطان احمد استانبول) برای هر بیننده‌ای تجربه‌ای به‌یادماندنی خواهد بود، تجربه‌ای از دل قرن هفدهم و امپراطوری عثمانی‌ها. در تک‌تک نقاط این مسجد شما با معماری بی‌نظیر عثمانی‌ها آشنا می‌شوید و علاوه‌برآن فرصت خوبی برای شناخت بیشتر فرهنگ و هنر مردم به دست می‌آورید. ازآنجایی‌که این مسجد کمی متفاوت‌تر از سایر مساجد است پیشنهاد می‌کنیم اگر با تور استانبول به استانبول سفر کردید این فرصت را غنیمت بشمارید و حتما به مسجد آبی بروید و لحظات خوشی را سپری کنید.