مسجد زیرک: نگینی گمشده در قلب استانبول

وقتی که تصمیم گرفتید برای سپری‌کردن روزهای تعطیل خود به استانبول زیبا سفر کنید، قطعا لیستی از جاذبه‌های دیدنی این شهر هم تهیه کرده‌اید و آماده‌اید تا در یک عصر تابستانی کنار سواحل آرام قدم بزنید و به تماشای امواج آب بپردازید. علاوه بر تمام جاهای دیدنی بی‌نظیری که در استانبول وجود دارند، مانند مسجد ایاصوفیه، خیابان استقلال و...، می‌خواهیم شما را با نگینی پنهان در دل شهر آشنا کنیم که شاید نام آن را کمتر شنیده باشید؛ این مکان  مسجد زیرک  نام دارد که در گذشته کلیسایی باشکوه بوده. اگر دوست داشته باشید خود را جایی میان قرون‌وسطا ببینید می‌توانید با کمی قدم‌زدن در کوچه‌های سنگ‌فرش شده به مسجد زیرک استانبول  برسید. در این مقاله قصد داریم شما را با شگفتی‌های این مسجد آشنا کنیم پس با ما همراه باشید. 

تاریخچه مسجد زیرک: از کلیسای بیزانسی تا مسجد اسلامی

در واقع محلی که امروزه آن را نام مسجد زیرک  یا همان  مسجد ملّا زیرک در استانبول  می‌شناسیم، در ابتدا از برجسته‌ترین کلیساهای بیزانس بوده؛ این کلیسا که کلیسای پانتوکراتور نام داشت، در قرن دوازدهم میلادی ساخته شد تا نمادی از قدرت و بزرگی بیزانس باشد. هنگامی که امپراطوری عثمانی در سال 1453 قسطنطنیه را فتح کرد، کلیسای پانتوکراتور تبدیل به مسجد زیرک شد که نام آن هم برگرفته از عالم دینی بزرگی به نام «ملّا زیرک» است. این تغییر کاربری، در معماری مسجد هم تاثیر زیادی داشته و حالا مسجد زیرک استانبول، نمادی از تلفیق دو فرهنگ بیزانس و اسلام است. 

معماری مسجد زیرک: ترکیبی از هنر اسلامی و بیزانسی

معماری مسجد زیرک  به‌گونه‌ای است که تلفیق دو سبک هنری بیزانس و اسلامی را به‌خوبی نمایان می‌کند. گنبدهای بزرگ و طاق‌های قوسی شکل مسجد یادآور دوران بیزانس هستند؛ اما با کمی دقت به طراحی مسجد، عناصر اسلامی را نیز به‌خوبی مشاهده خواهید کرد. همچنین موزاییک‌های قدیمی که روی دیوارها و سقف می‌بینید از آثار بیزانس بوده و بعدها کتیبه‌های اسلامی و کاشی‌کاری‌های جدید به آن اضافه شده است. به‌صورت کلی  مسجد ملّا زیرک در استانبول  نمادی از تلفیق دو سبک معماری است که پیشنهاد می‌کنیم بازدید آن را از دست ندهید.

ساختمان‌های دیگر مسجد زیرک استانبول یا همان صومعه پانتوکراتور

مکانی که آن را به نام مسجد زیرک می‌شناسیم، در گذشته بخشی از یک مجموعه بزرگ به نام صومعه پانتوکراتور بوده است. این صومعه دارای سه کلیسای اصلی، یک بیمارستان، یک کتابخانه و ساختمان‌های مختلفی بوده که برای خدمات علمی، مذهبی و اجتماعی ساخته شده بودند. بیمارستانی که در این مجموعه قرار داشت یکی از مهم‌ترین مراکز پزشکی در آن زمان بوده است و بر اساس برخی روایات تاریخی اولین عمل جراحی چشم در این بیمارستان انجام شده. سال‌ها بعد هنگامی که عثمانی‌ها به قدرت رسیدند، بخشی از صومعه به مسجد تبدیل شد و باقی قسمت‌ها به‌عنوان بناهای تاریخی باقی ماندند. بازسازی‌هایی که در این ساختمان‌ها انجام شده، آنها را به مکانی تاریخی برای سفر به گذشته‌های دور تبدیل کرده است.

مسیر دسترسی به مسجد زیرک 

مسجد زیرک استانبول  در منطقه فاتح بوده و دسترسی به آن کار آسانی است. اگر از مترو استفاده می‌کنید باید در ایستگاه «Vezneciler» پیاده شوید و با کمی پیاده‌روی در کوچه‌های قدیمی خود را به مسجد زیرک برسانید. اگر می‌خواهید سوار اتوبوس شوید هم باید در ایستگاه ANCAPANI پیاده شوید که نزدیک‌ترین ایستگاه به مسجد است. البته علاوه بر مترو و اتوبوس، می‌توانید از تراموا و تاکسی‌های شهری هم استفاده کنید. در نظر داشته باشید اگر سوار تاکسی شوید به‌راحتی و بدون پیاده‌روی به مسجد می‌رسید؛ اما هزینه آن بیشتر از وسایل حمل‌ونقل عمومی خواهد بود. 

معماها و افسانه‌های مسجد زیرک استانبول

در مورد مسجد زیرک استانبول  افسانه‌هایی روایت می‌شود که جذابیت این مکان را دوچندان می‌کنند. طبق روایت افراد محلی، گذرگاه‌های زیرزمینی، این مسجد را به بناهای تاریخی دیگر متصل می‌کرده‌اند و محلی برای عبور پنهانی شاهزادگان محسوب می‌شدند. همچنین بعضی از مردم در مورد گنجینه‌های ارزشمند پنهان شده در زیر مسجد صحبت می‌کنند و باور دارند که این آثار از دوران بیزانس همچنان در زیر زمین قرار دارند. افسانه دیگری که در مورد مسجد بیان می‌شود در مورد حضور ارواح گذشتگان در اطراف این بنا است. مردم معتقدند ارواح همچنان در محلی که در گذشته در آن زندگی می‌کردند حضور دارند و شاهد رفت‌وآمدها هستند.

جاذبه‌های گردشگری نزدیک مسجد زیرک

مسجد زیرک استانبول  در منطقه فاتح قرار گرفته است که از محبوبیت بالایی برخوردار بوده و جاذبه‌های دیدنی زیادی هم در آن وجود دارد. اگر به مسجد زیرک رفتید، پس از مشاهده آنجا و کسب اطلاعات لازم، خوب است که سری هم به سایر جاذبه‌های گردشگری در نزدیکی آن بزنید. مسجد فاتح، بازار بزرگ استانبول و آبراهه والنس استانبول از جمله مکان‌هایی هستند که توصیه می‌کنیم به بازدید از آنها بپردازید.

مسیر دسترسی به مسجد زیرک 

مسجد زیرک استانبول  در منطقه فاتح بوده و دسترسی به آن کار آسانی است. اگر از مترو استفاده می‌کنید باید در ایستگاه «Vezneciler» پیاده شوید و با کمی پیاده‌روی در کوچه‌های قدیمی خود را به مسجد زیرک برسانید. اگر می‌خواهید سوار اتوبوس شوید هم باید در ایستگاه ANCAPANI پیاده شوید که نزدیک‌ترین ایستگاه به مسجد است. البته علاوه بر مترو و اتوبوس، می‌توانید از تراموا و تاکسی‌های شهری هم استفاده کنید. در نظر داشته باشید اگر سوار تاکسی شوید به‌راحتی و بدون پیاده‌روی به مسجد می‌رسید؛ اما هزینه آن بیشتر از وسایل حمل‌ونقل عمومی خواهد بود. 

هتل‌های نزدیک مسجد زیرک 

منطقه فاتح یکی از مراکز تاریخی استانبول است که هتل‌های زیادی هم برای اقامت دارد. اگر دوست داشته باشید در این منطقه اقامت کنید به‌راحتی می‌توانید به جاذبه‌های گردشگری منطقه دسترسی داشته باشید و از روزهای خود لذت ببرید. از بهترین هتل‌های منطقه فاتح که در نزدیکی مسجد زیرک هستند، می‌توانیم به این موارد اشاره کنیم: 
-هتل کراون پلازا اولد سیتی استانبول Crowne Plaza Istanbul - Old City an IHG Hotel
-هتل میلنیوم گلدن هورن استانبول Millennium Istanbul Golden Horn
-هتل فور سیزن سلطان احمد استانبول Four Seasons Hotel Istanbul at Sultanahmet
-هتل سانتا صوفیا استانبول Santa Sophia Hotel Istanbul
-هتل آل سیزنز استانبول All Seasons Hotel Istanbul

رستوران‌های نزدیک مسجد زیرک 

بازدید از مسجد زیرک  علاوه بر اینکه تجربهٔ تاریخی خوبی است، فرصتی برای حضور در کافه‌ها و رستوران‌های اطراف به شما می‌دهد که غذاهای خوش‌طعمی برایتان تدارک دیده‌اند. در این رستوران‌ها انواع غذاهای محلی، دریایی و بین‌المللی سرو می‌شوند. برخی از برترین رستوران‌های این منطقه شامل موارد زیر هستند:
رستوران بالات ساحل: غذاهای دریایی این رستوران از شهرت بسیاری برخوردارند. می‌توانید غذای خود را در کناردریا میل کنید و شاهد منظره‌ای بی‌نظیر باشید.
رستوران هالیچ: این رستوران غذاهای دریایی جالبی  دارد و در آنجا حتی اختاپوس هم می‌توانید سفارش دهید. غذاهای رستوران، ترکیبی از غذاهای ترکی و عثمانی هستند. در رستوران هالیچ می‌توانید  طعم غذاهای دریایی، یونانی و مدرن ترکی را بچشید.
رستوران ترک فاتح توتاک: اگر دوست دارید غذاهای ترکی را تست کنید حتما سری به این رستوران بزنید و انواع غذاها شامل کباب، دلمه، گوشت و... را میل کنید.

تجربه‌ای از بازدید مسجد زیرک: سفر به قلب تاریخ استانبول

تجربهٔ بازدید ازمسجد زیرک  بدون شک تجربه‌ای متفاوت خواهد بود. این ساختمان علاوه بر اینکه مکانی مذهبی برای عبادت است، دارای عناصر تاریخی بسیاری هم هست که شما را به قعر تاریخ خواهد برد. مشاهده دیوارهای سنگی، کتیبه‌های اسلامی، طاق‌های زیبا و ستون‌های مرمری شما را با معماری بیزانس و اسلامی آشنا خواهد کرد. همچنین حال و هوای عجیب و آرامش بخشی که در محوطه بیرونی برقرار است محیط خوبی را برای استراحت و تامل برایتان فراهم خواهد کرد. 
نکاتی که قبل از رفتن به مسجد زیرک (Zeyrek Camii) باید بدانید
قبل از اینکه برای بازدید از مسجد زیرک برنامه‌ریزی کنید بهتر است برخی نکات را در نظر داشته باشید: 
-در نظر داشته باشید که ساعات بازدید از مسجد محدود است.
-امکان ورود افراد غیرمسلمان به این مسجد وجود ندارد. 
-برای ورود به مسجد باید پوشش مناسب داشته باشید، بانوان باید روسری سر کنند.
-این مکان زیبایی بی‌نظیری دارد و بهتر است یک دوربین همراه خود داشته باشید تا عکس‌های خاطره‌انگیزی بگیرید. 

نتیجه‌گیری

مسجد زیرک  یکی از جاذبه‌های گردشگری در منطقه فاتح استانبول است که در مورد آن با شما صحبت کردیم. این منطقه و همچنین شهر زیبای استانبول مکان‌های دیدنی بسیاری دارند که با تهیهتور استانبول از شادی سفر می‌توانید به تک‌تک آنها سر بزنید و لذت ببرید.