021-41571 Info@shadisafar.com
مرغان دریایی استانبول در یک روز گرم تابستانی که خورشید به سطح آب می‌تابد، در انتظار شما هستند تا به آنها غذا بدهید و کمی باهم وقت بگذرانید؛ پس اگر در تعطیلات خود قصد دارید به استانبول بروید فراموش نکنید که وقتی برای قدم‌زدن به ساحل می‌روید کمی غذا همراه خود داشته باشید. بعد از اینکه در ساحل زیبای استانبول به تماشای مناظر بی‌نظیر پرداختید می‌توانید از جاذبه‌های نفس‌گیر استانبول دیدن کنید. این شهر مکان‌های دیدنی زیادی دارد که به مدت چند روز شما را دچار شگفتی خواهند کرد؛ از مسجد ایاصوفیه گرفته تا موزه‌ها و بازارهای مدرن و سنتی. در این مقاله قصد داریم شما را با یکی از مکان‌های تاریخی شهر آشنا کنیم که شما را به زمان عثمانی‌ها می‌برد، این محل کاخ توپکاپی استانبول نام دارد که در ادامه آن را به‌خوبی می‌شناسید.
کاخ توپکاپی از مهم‌ترین نمادهای فرهنگی و تاریخی ترکیه محسوب می‌شود که محل سکونت عثمانی‌ها و مرکز حکومت آنها بوده است. این کاخ مکانی برای تصمیم‌گیری‌های سیاسی و نظامی و همچنین محل زندگی شاهزادگان و اشراف‌زادگان بوده است. اما در حال حاضر کاخ توپکاپی به موزه‌ای برای بازدید مردم تبدیل شده است و گردشگران زیادی را جذب می‌کند. معماری چشمگیر کاخ ما را با هنر معماران در زمان عثمانی‌ها روبه‌رو می‌کند و در بخش‌های مختلف کاخ شاهد جذابیت‌های بی‌نظیری خواهیم بود. کاخ توپ قاپی استانبول در شرق منطقه فاتح و در محله سلطان محمد واقع شده و ازآنجایی‌که روی بلندترین قیمت زمین ساخته شده، دید خوبی به دریایی مرمره و خلیج شاخ طلایی دارد. بد نیست با مکان‌های دیدنی استانبول در نزدیکیهای این کاخ هم آشنا شوید؛ کاخ توپکاپی حدود 48 کیلومتر تا تنگه بسفر فاصله دارد و 9 کیلومتر تا میدان تکسیم ؛ مسجد سلطان احمد، آب‌انبار باسیلیکا، مسجد ایاصوفیه و موزه باستان‌شناسی هم در نزدیکی توپکاپی هستند.
تاریخچه کاخ توپکاپی به ۶ سال پس از فتح و تصرف قسطنطنیه پایتخت امپراتوری بیزانس باز می‌گردد، در سال 1453 سلطان محمد پس از پیروزی در نبرد تصمیم گرفت کاخی جدید و باشکوه برای حکومت خود داشته باشد پس دستور ساخت توپکاپی را بر روی ویرانه‌های بیزانس صادر کرد. ازآنجایی‌که این کاخ اهمیت زیادی برای عثمانی‌ها داشت آنها تصمیم گرفتند محل کاخ در نزدیکیهای دریای مرمره و تنگه بسفر باشد. با گذشت سال‌های زیاد، کاخ توپکاپی استانبول داستان‌های زیادی را پشت سر گذاشت؛ در ابتدا این کاخ محل اقامت سلطان و درباریان بود؛ ولی با مرور زمان تبدیل به مرکز اصلی تصمیم‌گیری‌های سیاسی و نظامی شد. سلاطین عثمانی، هر کدام در زمان خود تغییراتی در کاخ ایجاد کردند و بخش‌های جدیدی به آن افزوده شد تا به آنچه که امروز می‌بینیم برسد. علاوه بر فعالیت‌های سیاسی و نظامی، کاخ توپ قاپی استانبول به‌عنوان یک مرکز فرهنگی و هنری هم مورداستفاده قرار گرفت و بسیاری از هنرمندان، دانشمندان و ادیبان در این محل فعالیت کردند که حالا آثار آنها در موزه‌های کاخ موجود است. هر چند که بعد از حدود 400 سال اهمیت کاخ به لحاظ سیاسی کاهش یافت؛ اما همچنان به‌عنوان نمادی از قدرت عثمانی‌ها باقی‌مانده و امروزه یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری استانبول است.
مکانی که در حال حاضر ما آن را با نام کاخ توپکاپی می‌شناسیم، در ابتدا با نام کاخ جدید (Yeni Saray) شناخته می‌شد تا بتواند تفاوت این کاخ را با کاخ قدیمی‌تر بیزانس به‌خوبی نشان دهد. این نام مدت کوتاهی برای محل جدید مورداستفاده قرار گرفت و پس از آن در اواخر قرن هفدهم نام آن به کاخ توپکاپی (Topkapı) به معنای (دروازه توپ) تغییر داده شد. ازآنجایی‌که این کاخ به دروازه‌هایی که توپ‌های بزرگ در آنجا قرار داشتند نزدیک بود، این نام برایش انتخاب شد. توپ‌ها از اهمیت بالایی برای دفاع از شهر برخوردار بودند و همین موضوع نشانگر اهمیت نظامی کاخ است.
درون کاخ توپکاپی استانبول، بخش‌های مختلفی برای کارکردهای متفاوت وجود دارند که هر کدام نقش مهمی در دوران امپراطوری عثمانی ایفا کرده‌اند. این کاخ بزرگ به‌صورت کلی دارای 4 حیاط اصلی است که هر کدام با معماری خاص خود نمادی از ثروت و قدرت هستند. همچنین حرمسرا، باغ سلطنتی و سالن‌های رسمی نیز از بخش‌های دیگر باغ هستند.
حرمسرا
یکی از بخش‌های مهم کاخ حرمسرا بود که محل زندگی خصوصی سلاطین، همسران آنها و زنان دربار بوده است. حرمسرا فضایی بسته و محافظت شده بود که فقط افراد خاصی اجازه ورود به آن را داشتند. این بخش از کاخ با اتاق‌ها و سالن‌های متنوع طراحی شده بودند تا زنان دربار، همسران پادشاه و شاهزادگان در آن اقامت داشته باشند؛ علاوه بر این بخش‌هایی هم برای آموزش به شاهزادگان و دختران دربار در نظر گرفته شده بود. همچنین حمام‌های مخصوص هم در این قسمت از کاخ وجود داشتند. زنانی که در حرمسرا زندگی می‌کردند به‌شدت تحت نظارت و کنترل بودند و خواجه‌هایی برای حفاظت از حرمسرا، مشغول نگهبانی در ورودی آنجا بودند. زنان دربار به‌ویژه مادر و همسر پادشاهان نقش مهمی در سیاست و تصمیم‌گیری‌ها داشتند؛ به‌خصوص در تعیین جانشین برای پادشاه، نظر آنها بسیار مهم بود.
باغ‌ها و حیاط‌ها
وجود باغ‌ها و حیاط‌های کاخ نمادی از ثروت و سلیقهٔ هنری پادشاهانی بوده که در کاخ زندگی می‌کردند. در کاخ توپکاپی وجود باغ‌ها فضایی آرام برای استراحت و تفریح درباریان فراهم می‌کرد که می‌توانستند در آنجا مراسمات خود را هم برگزار کنند. در باغ‌های توپکاپی، از گل و گیاهان متنوع و زیبا، حوضچه و آب‌نما و مسیرهای سرسبز استفاده شده تا فضایی جذاب طراحی کنند و از قدم‌زدن در آن لذت ببرند. همچنین در باغ‌ها عمارت‌های کوچک گنبدی‌شکلی هم برای استراحت ساخته شده بود. وجود حیاط‌های مختلف نقش مهمی در بخش‌بندی کاخ ایفا کرده‌اند که با کاربرد هر کدام آشنا خواهید شد.
حیاط اول: بزرگ‌ترین حیاط کاخ است که در محوطه بیرونی قرار گرفته و با دیوارهای بلند محافظت می‌شود. در این حیاط ساختمان‌هایی همچون اسلحه‌خانه، ضراب‌خانهٔ امپراتوری سابق، انبار و کلیسا قرار دارند. اگر کسی قصد ورود به کاخ را داشت باید در این حیاط تفتیش می‌شد تا بعد از آن بتواند وارد حیاط دوم شود.
حیاط دوم: این حیاط در سال 1465 به دستور سلطان محمد دوم ساخته شد و آن را نام میدان دیوان می‌شناختند. در این حیاط ساختمان‌هایی با این عنوان قرار داشتند: حرمسرا، دیوان شاهنشاهی، آشپزخانه‌های کاخ، اصطبل، نانوایی، بیمارستان و آب انبار. همچنین در حیاط دوم مسجد کوچکی هم وجود دارد که قدمت آن به قرن 18 باز می‌گردد. بعدها در سال 1527 سلطان مراد سوم بخش‌هایی را به این حیاط اضافه کرد: آشپزخانه قنادی، آشپزخانه غذای اصلی، آشپزخانه نوشیدنی‌ها، اتاق آشپزها و انبار غذا.
حیاط سوم: حیاط سوم در واقع مرزی بین فضای بیرونی و درونی کاخ است که در آن ستون‌هایی از مرمر مشاهده می‌شود و لقب قلب کاخ را به آن داده‌اند. در این حیاط اتاق خوشنویسی، کتابخانه، مدرسه و خواجه‌سرا را مشاهده خواهید کرد.
حیاط چهارم: این حیاط با معماری زیبا و محیط سرسبزش، محلی برای استراحت اشراف‌زادگان بوده است. در این بخش رستوران، استخر و باغی پر از گل وجود داشت.
سالن‌های رسمی
قسمتی هم در کاخ وجود دارد که توسط مبلمان مجلل و جواهرات گران‌قیمت تزیین شده است تا نشانگر قدرت پادشاهان باشد. این سالن‌ها برای ملاقات با وزرا و مهمانان خارجی مورداستفاده بوده و در آن تصمیمات مهم داخلی و خارجی گرفته می‌شد. از مهم‌ترین سالن‌های کاخ می‌توانیم به دیوان اشاره کنیم که در آن جلسات شورای وزیران برگزار می‌شد. این سالن باشکوه با دیوارهای بلند و سقف طاق‌دار فضایی مجلل را به رخ می‌کشد. اتاق خصوصی هم سالن دیگری است که برای ملاقات پادشاه با مشاورانش مورداستفاده قرار می‌گرفت. در این مکان لوکس تصمیمات حساس مربوط به امپراطوری اتخاذ می‌شد. همچنین سالن‌های باشکوه توپکاپی محل مناسبی برای برگزاری جشن‌های مجلل و خاص بودند.
کاخ توپکاپی استانبول مجموعه‌ای غنی از آثار تاریخی و هنری را در دل خود جای‌داده است. این کاخ علاوه بر اینکه نشانگر قدرت و ثروت پادشاهان عثمانی است، نمادی از ذوق و سلیقه هنری آنها هم محسوب می‌شود. اگر به کاخ توپ قاپی بروید، می‌توانید گنجینه‌ای ارزشمند از جواهرات سلطنتی را مشاهده کنید که شامل تاج‌ها، شمشیر و اشیای قیمتی که با الماس و یاقوت تزیین شده‌اند می‌شوند. همچنین این کاخ محل نگهداری نسخ خطی اسلامی هم است که از نظر دینی و فرهنگی بسیار ارزشمند محسوب می‌شود. در موزهٔ خزانه کاخ توپکاپی می‌توانید تاج‌های سلاطین عثمانی، غنائم جنگی، پوشاک و شمشیرهای مرصع و همچنین جواهرات قیمتی را مشاهده کنید. همچنین تالاری به نام یادگاری مقدس هم در موزه موجود است که در آن آثاری مانند اثر انگشت حضرت محمد، ردپای پیامبر اسلام که با طلا پر شده، مهره عقیق پیامبر، قبا و کفش‌های او، ۲ دندان‌شکستهٔ او و نامه‌ای که متعلق به او بوده است، نگهداری می‌شوند.
بازدید از کاخ توپکاپی که نمادی از فرهنگ و هنر در استانبول است، تجربهٔ بی مثالی برای گردشگرانی خواهد بود که به استانبول سفر کرده‌اند. این کاخ که در قلب استانبول واقع شده، شما را در سفر به زمان عثمانی‌ها همراهی کرده و راز رمز آنها را برایتان بازگو می‌کند. از همان لحظهٔ اول که وارد کاخ باشکوه شوید می‌توانید عظمت آن را درک کرده و سپس شروع به جستجو در قسمت‌های مختلف کنید تا آثاری را مشاهده کنید که در گذشته‌ها توسط سلاطین و درباریان مورداستفاده قرار می‌گرفتند.
کاخ توپکاپی بیش از 4 قرن مرکز امپراتوری عثمانی بوده و در این مدت تاثیر زیادی در فرهنگ و هنر مردم ایفا کرده است. در دوره‌های مختلف این کاخ مرکزی برای گردهمایی شاعران، هنرمندان، دانشمندان و موسیقی‌دانان بوده است و امروزه می‌توانید آثار بی‌نظیر آنها را در موزه‌ی کاخ توپکاپی مشاهده کنید. همچنین هنرهایی مانند خطاطی و تزیینات کاشی هم در دوران عثمانی و در کاخ توپکاپی به اوج خود رسیدند. البته نباید فراموش کنیم که وجود کاخ، خودش نشانگر هنر معماری و توانایی بسیار بالای معمارانی بوده که با سلیقهٔ خوب خود اثری بی‌نظیر خلق کردند.
اثرگذاری کاخ توپ قاپی استانبول، محدود به هنر و فرهنگ نمی‌شود؛ بلکه این کاخ نقش مهمی در تاریخ و سیاست امپراطوری عثمانی ایفا کرده است. کاخی توپکاپی محل زندگی سلاطین و همچنین محل مهمی برای تصمیم‌گیری‌های سیاسی بوده است، تصمیماتی که مسیر تاریخ را تغییر داده‌اند. از مهم‌ترین جنبه‌های سیاسی کاخ می‌توانیم به برگزاری جلسات دیوان در آن اشاره کنیم؛ این جلسات برای تصمیم‌گیری در مورد مدیریت داخلی، روابط خارجی و جنگ یا صلح بوده‌اند.
بعد از سقوط عثمانی‌ها، هنگامی که جمهوری ترکیه تاسیس شد، کاخ توپکاپی به موزه‌ای تبدیل شد که عموم مردم بتوانند از آن بازدید کنند. در دوران معاصر در این کاخ مرمت‌ها و تغییراتی انجام شده است تا همچنان شکوه خود را حفظ کند و بازدیدکنندگان جلوهٔ زیبایی از تاریخ را مشاهده کنند. همچنین برای حفظ و نگهداری آثار ارزشمند هنری و تاریخی موجود در کاخ، هزینهٔ زیادی صرف می‌شود و آنها به‌خوبی تحت مراقبت هستند.
نکات جالبی در مورد کاخ توپ قاپی استانبول وجود دارند که دانستن آنها خالی‌ازلطف نیست و می‌توانند شما را به درک عمیق‌تری از دوران عثمانی برسانند:
این کاخ به‌صورت شهر کوچکی ساخته شده بود و در آنجا بیمارستان، مسجد، مدرسه و آشپزخانه قرار داشت و افراد زیادی آنجا زندگی می‌کردند.
در این کاخ یک ساعت خورشیدی قدیمی وجود دارد که بادقت بالای خود نمونه‌ای برجسته از علم و فناوری در دوران عثمانی است.
در طول سال‌ها، هدایا و آثار ارزشمندی از سایر کشورها و رهبران به این کاخ آورده شده که حالا نمادی از روابط خارجی عثمانی‌ها هستند.
اگر قصد دارید به کاخ توپکاپی استانبول بروید و با بازدید از آن، تاریخ عثمانی‌ها را بهتر بشناسید، خوب است با رعایت برخی نکات تجربه‌ای به‌یادماندنی برای خود خلق کنید:
بهترین زمان بازدید از کاخ ساعات اولیه روز است که آرامش برقرار بوده و افراد کمی در کاخ حضور دارند.
پیشنهاد می‌کنیم از تورهای راهنمایی یا دستگاه‌های راهنما، برای شناخت بهتر بخش‌های مختلف و داستان‌های مربوط به کاخ، کمک بگیرید.
ازآنجایی‌که کاخ توپکاپی بزرگ است، چیزی در حدود 4 ساعت زمان برای بازدید تمام قسمت‌ها نیاز دارید، پس بهتر است طبق زمان‌بندی مشخصی برنامه‌ریزی کنید تا چیزی را از دست ندهید.
این کاخ موزه‌های مختلفی دارد که آثار بی‌نظیری را به نمایش گذاشته‌اند، حتما به آنها سر بزنید و با جوانت مختلف تاریخ عثمانی آشنا شوید.
در مقالهٔ بهترین فصول برای سفر به استانبول، تلاش کرده‌ایم به طور جامع شما را با تمام جوانب سفر در فصول مختلف سال آشنا کنیم؛ اما به‌صورت کلی بهار و پاییز جزو بهترین فصل‌ها برای بازدید از کاخ توپ قاپی استانبول است. چرا که در این فصول تعداد گردشگران نسبتا به تابستان کمتر است، همچنین آب‌وهوای معتدلی را تجربه می‌کنید که شما را از گرمای زیاد تابستان و سرمای زمستان محفوظ نگه می‌دارد. در بهار باغ و حیاط کاخ محیطی سرسبز دارد و گل‌های رنگارنگ جلوه‌ای ویژه به آن می‌بخشند؛ همچنین تماشای رقص برگ‌های زیبا در پاییز می‌تواند هیجان‌انگیز باشد.
کاخ توپکاپی در محله سلطان احمد واقع شده است و دسترسی به این محله کار بسیار ساده‌ای است. می‌توانید از تراموا، اتوبوس و مترو برای رفتن به این محل استفاده کنید. همچنین اگر در مرکز شهر اقامت دارید با کمی پیاده‌روی به کاخ توپکاپی می‌رسید.
کاخ توپکاپی در مرکز شهر استانبول واقع شده است و مکان‌های دیدنی زیادی هم در نزدیکی آن واقع شده‌اند که می‌توانید به آنها سر بزنید.
مسجد ایاصوفیه: یکی از شاهکارهای معماری جهان که در استانبول قرار دارد، تنها در حد چند دقیقه پیاده‌روی باکاخ توپکاپی فاصله داشته و بازدید از آن به‌شدت پیشنهاد می‌شود.
مسجد سلطان احمد یا مسجد آبی: این مسجد به زیبایی بی‌مثالش مشهور است، در ساخت مسجد از کاشی‌های آبی استفاده شده که جلوه‌ای خاص دارند.
بازار بزرگ استانبول یا گراند بازار: یکی از قدیمی‌ترین بازارهای استانبول که محیط خوبی برای شناخت فرهنگ مردم این شهر است، بازار بزرگ است. در این بازار می‌توانید جواهرات، ادویه، لباس و صنایع‌دستی را تهیه کنید.
موزه باستان‌شناسی استانبول: حالا که در حوالی کاخ توپکاپی به‌عنوان نمادی تاریخی هستید، بد نیست سری هم به موزه باستان‌شناسی در همان نزدیکی‌ها بزنید و مجموعه آثار ارزشمندی از تمدن‌های یونان، روم، عثمانی و بیزانس را مشاهده کنید.
آب‌انبار باسیلیک: در نزدیکی کاخ، سازه‌ای زیر زمینی وجود دارد که از عجایب معماری بیزانس محسوب می‌شود.
کاخ توپکاپی استانبول تنها یکی از آثار تاریخی و جاذبه‌های دیدنی این شهر بزرگ است. در استانبول شگفتی‌های بسیاری در انتظار شما هستند که با رزرو تور استانبول از شادی سفر می‌توانید آنها را تجربه کنید.